Cuối tuần vừa qua, Đại sứ Yamada Takio đã lên đường về nước, kết thúc thành công nhiệm kỳ 4 năm tại Việt Nam. Trong một buổi tiệc chia tay những người bạn và đối tác Việt Nam ngày 23-4, ông bộc bạch 4 năm công tác tại Việt Nam là khoảng thời gian "vô cùng đặc biệt, mang lại nhiều kiến thức bổ ích và có ý nghĩa to lớn với bản thân".

Đó là lời tâm sự của một người đã dành 41 năm công tác trong ngành ngoại giao Nhật Bản và có sự nghiệp gắn chặt với khu vực châu Á.

Thấm thía nghĩa tình Việt Nam - Nhật Bản

Bắt đầu sứ mệnh tại Việt Nam từ tháng 4-2020, nhiệm kỳ 4 năm của Đại sứ Yamada Takio có thể được chia làm hai nửa riêng biệt.

Hai năm đầu tiên của ông là quãng thời gian bận rộn vì dịch COVID-19 nhưng để lại trong ông ấn tượng về sự đồng lòng, sát cánh và sẻ chia giữa Việt Nam với Nhật Bản.

Khi Nhật Bản rơi vào cảnh thiếu khẩu trang trầm trọng, Việt Nam đã chủ động tặng hàng trăm ngàn chiếc khẩu trang cho nước bạn. Ở chiều ngược lại, hơn 7 triệu liều vắc xin COVID-19 của Nhật Bản đã góp phần giúp Việt Nam nhanh chóng đẩy lùi đại dịch.

Những nghĩa cử đó đã để lại ấn tượng "không bao giờ quên" với Đại sứ Yamada Takio về ân tình của Việt Nam, giúp ông cảm thấy thấm thía câu nói "lúc gian nan mới biết ai là bạn" như ông chia sẻ tại buổi tiệc ngày 23-4.

Ngay cả khi đại dịch đang diễn ra phức tạp, lãnh đạo cấp cao hai nước vẫn duy trì tiếp xúc trực tiếp, phản ánh sự ưu tiên của cả hai bên đối với quan hệ bất kể hoàn cảnh. Chẳng hạn, vào tháng 10-2020, Thủ tướng Nhật Bản khi đó là ông Yoshihide Suga đã chọn Việt Nam là điểm công du nước ngoài đầu tiên sau khi nhậm chức.

Vào tháng 11-2021, Thủ tướng Phạm Minh Chính sang thăm Nhật Bản trên cương vị là khách mời cấp cao đầu tiên của Thủ tướng Kishida Fumio sau khi lên nắm quyền. Đáp lễ chuyến thăm đó, đến tháng 4-2022, tức chỉ sau 5 tháng, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đã đến Việt Nam.

Nửa nhiệm kỳ sau của ông chứng kiến sự phát triển mới trong quan hệ Việt Nam và Nhật Bản. Đặc biệt trong năm 2023 khi hai nước kỷ niệm mốc son 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.

Hơn 500 hoạt động giao lưu và sự kiện kỷ niệm ở mọi cấp độ đã được tổ chức tại hai nước. Nổi bật nhất trong số đó là chuyến thăm Việt Nam của Hoàng thái tử Nhật Bản Akishino và công nương vào tháng 9-2023, cùng chuyến thăm chính thức Nhật Bản chỉ 2 tháng sau đó của Chủ tịch nước Việt Nam.

Cũng tại Tokyo, hai nước đã nhất trí thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng ở châu Á và trên thế giới. Trong đó, Thủ tướng Kishida Fumio khẳng định Nhật Bản cam kết ủng hộ một Việt Nam "mạnh, độc lập, tự chủ, thực hiện công nghiệp hóa và hiện đại hóa thành công".

"Đây thực sự là một năm quan trọng và tôi càng cảm thấy trân trọng hơn khi được vinh dự chứng kiến những khoảnh khắc lịch sử quan trọng đối với hai nước, được cảm nhận tiềm năng hợp tác vô hạn của quan hệ Nhật Bản - Việt Nam", Đại sứ Yamada Takio bày tỏ trong tiệc chia tay ngày 23-4.

Những ghi nhận của Việt Nam

Suốt 1 tháng trước khi về nước, Đại sứ Yamada Takio có thêm một việc mới trong lịch trình: đến chào từ biệt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, địa phương trước khi kết thúc nhiệm kỳ.

Danh sách những người mà ông gặp và những nơi ông đi từ miền Bắc đến miền Trung và miền Nam cho thấy trong 4 năm qua, vị đại sứ Nhật Bản đã xây dựng được mối quan hệ sâu rộng như thế nào tại Việt Nam.

Ở cấp Nhà nước đó là quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân, ở Chính phủ là Thủ tướng Phạm Minh Chính, về mặt Đảng là Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc.

Cấp bộ có Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn. Địa phương có Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng... và nhiều người khác.

Tại các cuộc gặp, phía Việt Nam luôn dành sự đánh giá cao những công việc mà Đại sứ Yamada Takio đã làm cho quan hệ song phương suốt 4 năm qua.

Quan hệ Việt Nam - Nhật Bản đã phát triển tốt đẹp trên mọi lĩnh vực với 5 điểm hơn như Thủ tướng Phạm Minh Chính khái quát. Trong đó có tin cậy chính trị chân thành, tình cảm, sâu sắc hơn; hợp tác kinh tế từng bước phục hồi với hiệu quả cao hơn và nhiều cơ hội mới mở ra hơn.

Thủ tướng khẳng định trong thành quả của quan hệ hai nước nói trên, có sự đóng góp to lớn của Đại sứ Yamada Takio và tập thể cán bộ Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam.

Ghi nhận và đánh giá cao tình cảm cũng như những nỗ lực, đóng góp của Đại sứ Yamada Takio, Việt Nam đã trao cho ông Huân chương Hữu nghị - phần thưởng cao quý của Việt Nam dành cho người nước ngoài.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn còn trao kỷ niệm chương "Vì sự nghiệp ngoại giao Việt Nam" cho ông Yamada Takio. Đó chỉ là hai trong số nhiều hình thức khen thưởng của các bộ, ngành, địa phương Việt Nam dành cho vị đại sứ Nhật Bản suốt thời gian qua.

Đáp lại những ghi nhận, tình cảm của Việt Nam, Đại sứ Yamada Takio đã bày tỏ sau khi về nước, dù trên cương vị nào cũng sẽ tiếp tục đóng góp tích cực cho sự phát triển của quan hệ hợp tác hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản.

Việt Nam - Nhật Bản là 'lương duyên trời định'

Trước Quốc hội Nhật Bản, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nhấn mạnh quyết tâm xây dựng quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lớn mạnh hơn nữa với sáu đề xuất. Ông khẳng định việc nâng cấp quan hệ là vì lợi ích của hơn 200 triệu người dân hai nước.