Voi được vận chuyển cẩn thận qua hàng ngàn cây số - Ảnh: CONSERVATION SOLUTIONS

Chiến dịch được De Beers - nhà sản xuất kim cương lớn nhất thế giới - tài trợ, bắt đầu vào giữa năm 2018, được đánh giá là kế hoạch vận chuyển động vật hoang dã có quy mô lớn nhất trước nay.

Trong gần 1 năm rưỡi, nhóm chia 200 con voi thành từng tốp nhỏ, khoảng 50 - 70 con một đợt và bắt đầu "hành quân" xuyên châu Phi. Đầu năm nay, chiến dịch kết thúc thành công.

Theo National Geographic, số lượng voi ở Mozambique suy giảm nghiêm trọng trong khoảng 30 năm qua. Nguyên nhân chủ yếu từ nạn săn trộm và ảnh hưởng của cuộc nội chiến kéo dài.

Những năm chiến tranh, voi nhiều lúc trở thành nguồn sống của nhiều binh sĩ trong những tháng cạn kiệt thức ăn. Ngà voi cũng là thứ quý giá thường xuyên bị săn lùng để làm vũ khí, đạn dược,…

Hậu quả, theo thống kê năm 2018, còn chưa đến 15 cá thể voi ở khu Zinave rộng gần 408.000 ha.

Tỉ lệ săn trộm voi ở Mozambique ở mức cao nhất nhì thế giới - Ảnh: REUTERS

Trong khi đó, câu chuyện ở khu bảo tồn Ventia Limpopo lại rất khác. Được thành lập những năm 1990, đến nay khu bảo tồn chịu áp lực lớn khi đàn voi phát triển quá tốt.

Số voi vào năm 2018 ở Ventia Limpopo lên đến 270 con, tuy nhiên các chuyên gia cho rằng khu bảo tồn này chỉ có thể hỗ trợ tối đa cho khoảng 60 con. Khi quá ngưỡng, hệ sinh thái có thể bị ảnh hưởng và gây hại đến sự sống của nhiều loài khác.

Chiến dịch "di cư" này sẽ có lợi cho cả… 3 đối tượng, ngoài Ventia Limpopo, Zanvie còn cả voi cho khắp châu Phi. "Voi ở Nam Phi phát triển tốt là điểm sáng có thể hỗ trợ cho những vùng ít voi", Kester Vickery - nhóm chuyên gia của De Beers - nói.

Sau khi bắn thuốc mê cho voi ngủ, nhóm chuyên gia bắt đầu đo đạc và đánh dấu trước khi vận chuyển - Ảnh: PEACE PARKS

Suốt hàng ngàn cây số, voi được bảo vệ cẩn thận. Trước tiên, nhóm chuyên gia "phục kích" bắn thuốc mê cho voi ngủ rồi đưa chúng lên xe tải.

Trong quá trình vận chuyển lên xuống, nhóm chuyên gia tỉ mỉ từng chút một vì tránh làm vỡ một số nội tạng của voi. Chẳng hạn, phổi voi nằm sát vào thành ngực, nếu đặt không khéo thì chính sức nặng hàng tấn của cơ thể có thể làm vỡ phổi.

Trên đường, những đoàn trực thăng chở các chuyên gia y tế đi cùng. Số voi trong danh sách được đánh dấu và sắp xếp theo thứ tự họ hàng để đảm bảo các quần thể nhỏ.

Sự an toàn của đàn voi được đảm bảo nhờ sự tham gia của các chính quyền địa phương để tránh khỏi mối nguy lớn nhất từ bọn săn trộm.

Theo các chuyên gia, để đảm bảo an toàn cho nội tạng, voi khi đang hôn mê phải được xốc ngược lên xe tải trước khi cho đứng lại bình thường khi tỉnh - Ảnh: DE BEERS

Kester Vickery cho biết trong hơn 1 năm rưỡi qua, những đàn voi thích ứng rất nhanh với nơi ở mới. Thậm chí, một số voi con đã được sinh ra ở Zinave, tín hiệu lạc quan cho việc khôi phục lại đàn voi ở Mozambique sau này.

Ngoài chiến dịch, De Beers đã hơn quyên góp 500.000 USD cho quỹ Peace Parks trong vòng 5 năm nhằm phòng chống nạn săn trộm ở Mozambique.

Trevor Landrey - quản lý quỹ Peace Parks - cho biết trong hơn 1 năm nay, nhóm thực hiện nhiều hoạt động thu gom được hơn 10.000 bẫy động vật và hơn 150 vũ khí.

Chú voi tận hưởng "nhà mới" ở Zinave - Ảnh: DE BEERS

Trevor Landrey cho biết thêm, cái khó trong bảo tồn chính là giúp người dân ở Zinave và Mozambique nhận ra rằng bảo tồn voi có ý nghĩa hơn là để săn bắn.

"Làm kinh tế dựa vào du lịch cộng đồng tận dụng được giá trị của voi" - Trevor Landrey nói - "Người dân được giữ lại 20% doanh thu từ các công ty du lịch, đây là dấu hiệu tốt cho bảo tồn bền vững trong tương lai".

Thảm cảnh của những con voi phục vụ du lịch ở Thái Lan

TTO - Bị tách mẹ từ sớm, đeo móc sắt và thiếu thức ăn... là thảm cảnh của những con voi được thuần hóa, trước khi bán cho các địa điểm du lịch để phục vụ cho ngành du lịch của Thái Lan.