Cuộc sống ngột ngạt trong những căn nhà cũ ở Hà Nội - Ảnh: VIỆT DŨNG

Những căn nhà siêu mỏng, siêu méo nhưng lại có vị trí khá thuận lợi giữa phố phường Hà Nội có giá rất rẻ.

Dự định tìm một tổ ấm con con ở thủ đô suýt nữa đẩy chúng tôi vào một canh bạc mà 90% phần khó cũng có thể là phần thua thuộc về mình. Cũng may tôi chưa vội xuống tiền, nếu không thì chắc tết này phải hát... "xuân này anh không về" với bà xã.

Tận mắt nhìn của rẻ

Tôi vồ lấy điện thoại, đọc ngấu nghiến dòng tin "bán nhà 40m², quận Hai Bà Trưng, giá 680 triệu"... Người bán giới thiệu nhà trong ngõ, mới sửa sang, 3 tầng, đầy đủ công năng, dọn về ở ngay.

Mừng quá! Chúng tôi bàn nhau "hạ độ cao", không mua chung cư mà mua nhà riêng trong ngõ. Không phải thuê nhà, ở tạm vài năm, có điều kiện thì bán đi để "lên đời". Nhà mặt đất ở thành phố có mất giá bao giờ?

Phương án tài chính của chúng tôi là mượn sổ bìa đỏ của anh em ở quê, thế chấp vay ngân hàng khoảng 400 triệu. Cộng với cuốn sổ tiết kiệm 200 triệu của chúng tôi là đủ mua một căn nhà trong ngõ ở Hà Nội. Tiền gốc, lãi hằng tháng tính ra còn ít hơn số tiền chúng tôi phải đi thuê nhà.

Trước khi lên xe máy đi xem nhà, vợ tôi cốc cho tôi một cái đầy tình tứ: "Khó thế mà cũng nghĩ ra được! Anh của em giỏi quá". Bà xã không quên nhét thêm vào túi tôi 10 triệu, nếu cần thì đặt cọc luôn.

Từ đường chính là phố Lò Đúc, Hà Nội, tôi lách xe qua một cái chợ tự phát trong ngõ, rồi ngoặt trái, ngoặt phải mấy lượt trong ngách mới tới ngôi nhà. Chủ nhân giới thiệu nhà có 2 lối vào.

Thực tế lối vào nhà là mặt cống nước thải, chỉ vừa đúng một chiếc xe máy. Vữa trên tường của dãy nhà 2 bên nham nhở vì tay lái xe máy quệt vào. Người đàn ông đón tôi tên Việt, không phải chủ nhà.

Việt mở khóa, kéo cửa sắt rồi giúp tôi đẩy xe máy vào nhà. Căn nhà tối om, anh chàng bán nhà bật điện thoại, soi một lúc mới tìm thấy cầu dao điện.

Căn nhà đúng như rao bán "mới sửa chữa, đầy đủ công năng, nở hậu". Diện tích tầng 1 có 13m², méo xiên méo xẹo, tường phía sau phình ra so với mặt tiền. Tầng 1 là bếp, chỗ để xe máy và nhà vệ sinh nhét trong gầm cầu thang.

Tầng 2 trống hoác, không bancông, chỉ có một ô cửa sổ nhỏ "view" cột điện. Tầng 3 có một cái bancông, nếu lắp điều hòa thì có thêm một phòng ngủ và chỗ phơi quần áo.

Theo lời Việt thì anh bán hộ ông chú, đã chuyển công tác. "Căn này chú em cho thuê 6 triệu/tháng. Bây giờ ông ấy cần tiền để cứu thằng con chết "lô" (thua lô đề) nên bán. Anh đầu tư cho thuê thì quá hợp lý. Em đảm bảo tìm cả Hà Nội không chỗ nào hơn chỗ này".

Tôi nói cần nhà để ở, 2 vợ chồng và 2 đứa con, Việt lại liến thoắng quảng cáo nào là đi bộ vài bước ra Trần Khát Chân, nào xung quanh đầy trường học, nào chợ, nào nào...

Việt thông tin thêm vì nhà xây trên đất "xen kẹt", ba mặt nhà khác đã có giấy tờ rồi, không sợ giải tỏa. Giá nhà trong ngõ bình quân ở quận Hai Bà Trưng lên tới trên 40 triệu đồng/m², nhà trên đất xen kẹt chỉ rơi vào khoảng 16 - 18 triệu đồng/m².

Cò Việt nói 680 triệu đồng là giá "thu về", nhưng người thiện chí vẫn có thể giảm. Tôi lắc đầu vì lý do mua nhà phải có ngân hàng hỗ trợ nên phải có giấy tờ để thế chấp. Việt đành chịu mất con mồi xương xẩu, ít tiền.

Nhà xen kẹt, nhỏ xíu, siêu méo ở Hà Nội được người ít tiền quan tâm - Ảnh: VŨ TUẤN

Cái giá của nhà không sổ

Lý do thật của tôi không mua căn nhà trên là nhà quá xấu chứ không phải vì giấy tờ. Tìm mua nhà trên đất xen kẹt, đất lưu không là đã tính đến chuyện giấy tờ không đầy đủ.

Ông anh họ tôi, Nguyễn Thanh Tùng, ở phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, nói rằng: quan trọng nhất là "vừa miếng" - tức là phù hợp với khả năng và nhu cầu của mình.

Anh làm cho một công ty xây dựng, chuyên thi công những công trình nhỏ nên biết khá nhiều nhà cần bán. Thanh Tùng cũng từng "ôm" một mảnh đất xen kẹt ở phường Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm. Phi vụ ấy, anh lời hơn 1 tỉ đồng.

Tùng nói đất xen kẹt không có trong văn bản nào cả, nó là tên dân buôn bất động sản gọi như vậy. Có thể là đất nông nghiệp, mặt nước, đất 5%... nằm bên cạnh hoặc giữa những khu đất ở, khu quy hoạch...

Đất này chưa có sổ đỏ, người mua, người bán viết giấy tờ sang tay cho nhau. Được cái giá rất rẻ, thường chỉ bằng một nửa so với đất đã có sổ.

Hơn chục năm trước, Thanh Tùng "ôm" một mảnh đất hơn 100m², giá chưa tới 500 triệu đồng. Mấy năm sau, anh làm được sổ đỏ rồi bán được hơn 1,8 tỉ đồng. Trừ thuế má, chi phí chuyển đổi, phí cho công ty môi giới, Tùng bỏ túi hơn 1 tỉ đồng.

Anh bảo: "Mua nhà, đất xen kẹt thì phải tìm chỗ quen, đảm bảo mới mua. Tránh những khu vực bỗng nhiên nhiều người rao bán đất vì dễ dính vào quy hoạch. Đất không tranh chấp, xác định được nguồn gốc thì có thể làm được sổ".

Nói rồi, ông anh họ lôi tôi đi xem một căn nhà ở phường Xuân Phương, quận Nam Từ Liêm. Căn nhà có giá chưa tới 500 triệu đồng, cũng 3 tầng, 2 phòng ngủ, 1 bếp, 1 nhà vệ sinh. Người bán cũng nói rõ nhà xây trên đất xen kẹt, chưa sổ, giấy tờ mua bán viết tay.

So với căn nhà trước tôi xem, căn nhà này thoáng hơn, ngõ vào rộng hơn 2m, khá thuận tiện. Thế nhưng bài học của 5 năm đầu tiên thuê phòng trọ, nhà ở giá rẻ khiến tôi thấy rờn rợn khi phải sống trong những căn nhà siêu hẹp.

Ngày mới ra trường, còn sức khỏe, còn đầy hoài bão về cuộc sống ở thủ đô, tôi không màng vất vả. Bà xã tôi cũng vậy, không có cơ hội kiếm việc làm ở quê, đất đai, ruộng vườn không có thì phải tính chuyện ở lại thành phố.

Thế rồi vài năm sau, một trận mưa lớn khiến căn nhà trọ chúng tôi ở bị ngập đến đầu gối. Nhìn đứa con lớn lúc ấy 4 tuổi sợ sệt, ngồi co ro trong góc giường khiến chúng tôi phải tính chuyện thuê căn nhà tử tế hơn.

Ông anh họ Thanh Tùng ái ngại tìm giúp tôi một căn tập thể cũ. Đối tác của anh có một căn tập thể nhỏ ở khu Nam Đồng, quận Đống Đa muốn bán hoặc cho thuê. Căn nhà thực ra là một góc cơi nới ở tầng trệt khu chung cư cũ.

Nhà có đủ 2 phòng, rộng hơn chục mét vuông. Gian ngoài vừa là phòng khách, vừa kê giường ngủ. Gian trong là bếp và cũng kê một chiếc giường.

Nhà vệ sinh liền với gian trong nhưng lại nằm trong gầm cầu thang của chung cư. Cái bệ xí được đặt khéo đến nỗi người cao 1,7m như tôi phải khom lưng mới ngồi được.

Khu tập thể Nam Đồng là khu của những cán bộ quân đội, không phải bàn về an ninh hay tiện ích, giao thông... Chủ nhà đang cho thuê căn nhà này 6 triệu đồng/tháng. Nhưng vừa mới xem qua hiện trạng nhà, tôi không hỏi giá, không hỏi giấy tờ và không hẹn ngày đặt cọc.

Tôi cảm ơn ông anh họ với ông chủ nhà, rồi dắt xe máy chạy thẳng. Nhà giá rẻ ở nội thành Hà Nội luôn có cái "giá" của nó mặc dù vợ chồng tôi nào dám mơ cao sang...

Đi tìm tổ ấm ở Hà thành - Kỳ 1: Mua nhà 'dễ như mua rau'?

TTO - Tìm mua nhà Hà Nội giờ có nhiều lựa chọn. Chỉ cần trả trước một phần, còn lại ngân hàng 'lo tất'. Nhưng thực tế không như là mơ, những thước phim mời chào đẹp long lanh và thuận lợi của công ty địa ốc chỉ là quảng cáo.