TT - Cả tháng trời nay, chúng ta chỉ nói và viết về bóng đá. Bây giờ trái bóng thật sự lăn trên sân cỏ, thời điểm làm bóng đá đã đến - thời điểm mà mỗi người, mỗi tổ chức phải tập trung vào nhiệm vụ chính của mình.

1

Hiện tượng nổi bật của bóng đá VN thời gian qua là Công ty cổ phần Bóng đá chuyên nghiệp VN (VPF). Nhiệm vụ căn bản của VPF là tổ chức và điều hành các giải bóng đá chuyên nghiệp quốc gia: V-League và hạng nhất. Nếu sự ra đời của VPF chứng minh sự thắng lợi của tư duy mới thì một số việc làm mở đầu của VPF đã tạo ra những niềm hi vọng: những nỗ lực trong công tác trọng tài, những quy định về cầu thủ ngoại và cầu thủ trẻ, những tuyên bố về cố gắng kiềm chế sự phá giá trong bóng đá... Và tất cả chúng ta chờ đợi một mùa giải sạch, hấp dẫn.

Một trong những mục tiêu của bóng đá là phục vụ đại chúng. Giải quốc gia thực hiện mục tiêu này bằng hai cách: làm sao cho nhiều khán giả đến sân và nếu ai không đến sân thì có thể xem truyền hình. Năm nay, xem ra số khán giả đến sân khó có thể tăng nhiều, bởi chưa có gì để tin rằng các trận đấu sẽ có chất lượng cao hơn và chưa có sự chăm lo hết sức cho khán giả cũng như tuyên truyền cho trận đấu. Còn bản quyền truyền hình thì càng rối. Khán giả chỉ cần biết một điều: xem ở đâu, trên kênh nào, trong khi VPF ra rất nhiều tuyên bố nhưng chưa thấy hành động. Tuyên bố ròng rã cả tháng nay rồi, giải đã bắt đầu bằng Cúp quốc gia nhưng hình như vẫn chưa triển khai đàm phán cụ thể. Kết quả duy nhất hiện nay là sự bất định và bối rối.

VPF, trong tư cách tổ chức và điều hành giải, có thể can thiệp vào sự phát triển của bóng đá thông qua các quy định trong điều lệ giải. Định hướng trong các quy định vừa qua là chuẩn. Nhưng định lượng vẫn còn đôi điều có thể bàn thêm. Chẳng hạn nhiều CLB hạng nhất sợ rằng cấm hẳn cầu thủ ngoại là một bước lùi, dễ đưa giải chuyên nghiệp này trở về phong trào. Cũng có ý kiến e ngại một số sự đổi thay đột ngột khó thực hiện. Vấn đề có hai khía cạnh: nội dung các quy định và cách để đi đến các nội dung đó. Chúng ta hi vọng VPF thật dân chủ trong quá trình đi đến quyết định: ai cũng được hỏi ý kiến, ai cũng được tham gia bàn bạc. Nếu không, có thể dẫn đến khả năng chỉ một nhóm người quyết thay tất cả.

2

Có một cảm giác là lạ rằng: hiện nay ở VN, nói đến bóng đá là chỉ còn có VPF. Vậy VFF đi đâu mất rồi?

Có một sự thật trớ trêu: VPF là công ty cổ phần, trong đó 35,4% thuộc về VFF. Con số này nói lên hai điều: 1- VFF là “oai nhất” trong số các cổ đông của VPF. 2- VFF lại “nằm trong” VPF (rất oái oăm). Về cơ cấu của VPF vẫn có thể bàn thêm nhưng nay sự thể như vậy thì chúng ta công nhận, duy chỉ có điều cần lưu ý: đảm bảo vai trò của VFF và quyết tâm xây dựng VFF.

Bóng đá VN có nhiều nhiệm vụ, như những vấn đề liên quan đến tuyển quốc gia (đại diện cho quốc gia trong các quan hệ quốc tế), như những vấn đề liên quan đến bóng đá quần chúng (vốn đông đảo và quan trọng), như hàng loạt vấn đề chuyên môn khác (bóng đá trẻ, bóng đá nữ, các hội đồng quốc gia...). Các giải quốc gia, dù quan trọng và thiết yếu đến mức sống còn, cũng chỉ là một trong nhiều mặt hoạt động của bóng đá quốc gia. Cho nên, VPF là một bộ phận thuộc VFF. Lẽ đương nhiên, do đặc điểm cấu trúc, tính độc lập của VPF khá cao nhưng không vì thế chúng ta hạ thấp vai trò của VFF.

Cho nên nhiệm vụ sắp tới của bóng đá VN là phải kiện toàn và nâng cao vai trò của VFF. Việc nhiều quan chức cao cấp trong VFF sang làm bên VPF, lại còn bị “dọa” sẽ cách chức ngay nếu làm không tốt thật không phải là một tín hiệu vui vì phương hại đến uy tín của VFF. Hi vọng rằng đây chỉ là một tình huống nằm trong giải pháp tạm thời do VPF chưa kịp tìm người. Chứ nếu để lâu quá chuyện VPF “lãnh đạo” VFF thì cũng không hay.

3

Dù VFF hay VPF thì bóng đá cũng bắt đầu từ một tổ chức cơ sở: các CLB. Đấy chính là những tế bào - những cấu trúc và những chức năng cơ bản - làm nên cơ thể bóng đá.

Những cố gắng vừa qua của chúng ta là những cố gắng ở mức độ thượng tầng. Những nỗ lực sắp tới nên tập trung vào nền tảng. Khi giải sắp bắt đầu, báo chí lần lượt giới thiệu gương mặt của các CLB. Khi đọc những bài viết này bỗng thấy lo lo: những cầu thủ chuyển đi chuyển lại một cách bất định, có những khoản tiền vẫn thuộc nhóm “nợ lâu dài”, lại có cái gì đó dường như là quá đột ngột... Liệu các CLB năm nay có mạnh hơn chính họ ở những năm trước? Liệu chất lượng các trận đấu có được tăng cường? Và cho dù trọng tài, giám sát được tăng lương (và tăng trách nhiệm), giải đấu có sạch hay không? Lẽ đương nhiên, chúng ta không mơ hồ đòi hỏi phải tốt lên ngay, nhưng chúng ta có quyền đòi hỏi: mọi sự đổi mới phải bắt đầu từ cơ sở.

Có thể lường trước: năm 2012 chúng ta sẽ có khó khăn trong lĩnh vực kinh tế. Không hiểu các đại gia có đủ tiềm lực để đương đầu những thách thức về tiền bạc hay không? Tài sản thì đại gia nào cũng nhiều, nhưng cuộc sống bóng đá rất cần những dòng tiền mặt. Cho nên, nếu không tính kỹ chi tiêu thì chuyện bí bách cũng khó tránh khỏi. Thấy rõ điều này, nhiều CLB đã bày tỏ quyết tâm chuyển về các giá trị thực. Giá trị thì muốn thực, nhưng cách làm lắm khi lại cứ hư hư ảo ảo. Vả lại, ngay cả khi làm thực, hiệu quả cũng không thể tức thời.

Bắt đầu từ bước chuyển VPF, chúng ta sẽ cố gắng cải cách mọi cấu trúc trong nền bóng đá quốc gia và mỗi cấu trúc làm đúng phần việc của mình một cách tập trung và hiệu quả.

VŨ CÔNG LẬP