Bình thường mới của hàng không hậu COVID-19: mệt mỏi và đắt đỏ

MINH KHÔI

TTO - Ngành hàng không trong bối cảnh phục hồi sau đại dịch đang áp dụng nhiều quy tắc đảm bảo an toàn, vô tình làm hành khách mỏi mệt vì mất nhiều thời gian và chi phí.

Hành khách làm thủ tục ở Jakarta. Indonesia đã nối lại chuyến bay nội địa với nhiều quy định an toàn khắt khe nên thời gian làm thủ tục lâu hơn - Ảnh: AFP

Tổ bay mặc đồ bảo hộ, khách hàng cần giấy chứng nhận sức khỏe, bắt buộc đeo khẩu trang và thời gian làm thủ tục lâu hơn - đây là những thực tế mới của ngành hàng không hậu đại dịch.

Ngoài các biện pháp an ninh nghiêm ngặt được áp dụng phổ biến trên toàn thế giới sau vụ tấn công khủng bố năm 2001 ở Mỹ, hành khách giờ đây sẽ đối mặt với một loạt thủ tục liên quan đến COVID-19.

"Trước khi xảy ra đại dịch, chúng tôi được yêu cầu tới sân bay trước giờ bay 2 tiếng. Lần này chúng tôi phải có mặt ở sân bay ít nhất 4 tiếng trước khi bay", hành khách người Indonesia Suyanto nói với Hãng tin AFP.

Suyanto cũng cho biết thêm ở sân bay có rất nhiều người xếp hàng để kiểm tra liên quan đến COVID-19 trước khi được làm thủ tục bay.

Khâu kiểm tra giấy tờ sức khỏe tại sân bay Sukarno-Hatta ở Jakarta - Ảnh: AFP

Hành khách bay nội địa phải khai báo lý do bay, cung cấp giấy tờ chứng minh không nhiễm virus, trải qua nhiều lần kiểm tra và phải cung cấp chi tiết về lịch trình khi đến nơi.

"Thật mệt mỏi và tốn kém. Với những quy định nghiêm ngặt như vậy, tôi nghĩ mọi người sẽ nghĩ lại trước khi đi du lịch", một người đàn ông 40 tuổi cho biết. Người này phải trả gấp đôi giá vé thông thường cho chuyến bay ngắn, vì hãng bay bỏ trống ghế giữa để giãn cách.

Khi ngành hàng không cố gắng bù đắp cho quãng thời gian cách ly, các chuyên gia cảnh báo tác động của đại dịch sẽ lan rộng.

Hành khách xếp hàng làm thủ tục tại sân bay quốc tế Changi, Singapore - Ảnh: AFP

Khó khăn làm theo quy định

Cơ quan Hàng không dân dụng Liên Hợp Quốc (LHQ) đã soạn thảo bộ hướng dẫn bay an toàn sau đại dịch, từ việc bắt buộc đeo khẩu trang cho đến khử trùng mọi khu vực mà hành khách tiếp xúc.

Ngoài ra, Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA) đã đề nghị các chính phủ thu thập dữ liệu hành khách - bao gồm thông tin về sức khỏe - trước khi du lịch.

Các biện pháp khác trong hướng dẫn bao gồm thiết kế lại khu vực nhà ga để giảm tắc nghẽn, cải thiện thủ tục thu gom hành lý và lên máy bay nhanh chóng hơn. Thậm chí cấm xếp hàng đợi đi vệ sinh để hạn chế tương tác của hành khách.

"Cuộc khủng hoảng COVID-19 là sự gián đoạn lớn nhất trong lịch sử ngành hàng không. Việc phục hồi sẽ kéo dài và chậm chạp" - ông Albert Tjoeng, người phát ngôn IATA, cho biết.

Kiểm tra thân nhiệt trước khi lên máy bay ở sân bay Tianhe, Vũ Hán, Trung Quốc - Ảnh: AFP

Việc thực hiện các quy định mới đã cho thấy hai điều: khó khăn và hỗn loạn.

Một số hãng hàng không Mỹ yêu cầu đeo khẩu trang trong chuyến bay, nhưng việc thực thi quy tắc này đã chứng minh là rất khó, nhất là khi khách hàng nhất quyết không đeo.

Ấn Độ đã nối lại các chuyến bay nội địa vào tuần trước. Một số tổ bay mặc trang phục bảo hộ cùng khẩu trang, kính che bằng nhựa và găng tay cao su. Nhưng theo truyền thông bản địa, không rõ những tổ bay này có nên cách ly sau chuyến bay hay không.

Sân bay Mumbai đã áp dụng các quy tắc giãn cách xã hội, nhưng nhanh chóng thất bại khi du khách tức giận, quấy rối nhân viên sau khi các chuyến bay bị hủy vào phút cuối.

Biện pháp được tranh luận sôi nổi nhất hiện nay là có nên để trống ghế giữa hay không.

Japan Airlines và Delta là hai trong số các hãng bỏ trống ghế giữa. Nhưng Michael O’Leary, ông chủ Hãng hàng không giá rẻ Ryanair, nói đây là ý tưởng ngớ ngẩn, và ngăn cản công ty của ông kiếm tiền.

Du lịch biệt lập

"Chúng tôi không biết việc phục hồi sẽ diễn ra như thế nào", Goh Choon Phong, giám đốc Singapore Airlines, cho biết.

Có một số dấu hiệu phục hồi khi các nền kinh tế lớn nới lỏng giãn cách. IATA đã chỉ ra sự tăng trưởng về số lượng chuyến bay từ tháng 4 tới tháng 5, nhưng các hãng bay sẽ phải vật lộn để đưa hoạt động quay trở về bằng mức trước đại dịch.

Hành khách chờ ở ga đi, sân bay quốc tế Changi - Singapore - Ảnh: AFP

Những biện pháp an toàn thiếu nhất quán được các quốc gia áp dụng trong các giai đoạn khác nhau của đại dịch, khiến hành khách khó có thể lên kế hoạch cho kỳ nghỉ hoặc thăm gia đình ở nước ngoài.

Một số quốc gia đang duy trì lệnh cấm nhập cảnh với du khách từ vùng dịch, hoặc yêu cầu du khách phải cách ly khi nhập cảnh, thường là 14 ngày.

Các quốc gia đã kiểm soát tốt dịch bệnh đang hướng tới du lịch biệt lập và thỏa thuận với các quốc gia có điều kiện tương tự, nhưng việc này có thể đi kèm với nhiều yêu cầu khắt khe.

Hiện một số khu vực của Trung Quốc và Singapore đã thiết lập "làn đường nhanh" dành cho các ngành thiết yếu và du lịch, nhưng du khách phải xét nghiệm COVID-19 trước khi khởi hành và đến nơi.

Nhiều người trước đây bay thường xuyên, nhưng thời gian này đành nói không.

"Nếu tôi phải trải qua tất cả rắc rối thủ tục như thế, tôi sẽ không đi du lịch, trừ khi bắt buộc phải đi" - Fazal Bahardeen, lãnh đạo Công ty du lịch HalaIT ở Singapore, cho biết.